|
Lotniskowiec typu Chakri Naruebet, wcielony do służby w marcu 1997 roku, stanowi cenne uzupełnienie istniejącej już Tajlandzkiej Marynarki Wojennej, która w regionie południowo-wschodniej Azji jest jedyną flotą posiadającą jednostkę tej klasy, nie licząc indyjskiej jednostki "Viraat" należącej do typu Centaur, bazującej znacznie dalej na zachód.
Początkowo Królestwo Tajlandii zamówiło lotniskowiec w niemieckiej stoczni Bremen Vulkan, która miała zbudować nowoczesną jednostkę o tonażu 6200 ton, zwiększonym potem do 7800 ton. Przeprowadzone prace projektowe i uszczegółowienie wymagań taktyczno-technicznych jakie lotniskowiec miał spełniać zwiększyły ostateczną wyporność do 9800 ton. W ten sposób z planowanego śmigłowcowca desantowego powstał pełnowartościowy lekki lotniskowiec o długości 170 metrów, szerokości 26 metrów i zanurzeniu 7,5 metra. Napęd okrętu miał stanowić kombinowany napęd w systemie CODAG, w skład którego wchodziły dwie turbiny gazowe General Electric LM 2500 o mocy 53200 KM i 2 silniki diesla MTU 16V1163 TB83 o mocy 11780 KM. Uzbrojenie stanowiły 4 zestawy obrony bezpośredniej i jedna armata średniego kalibru. Według niemieckiego projektu lotniskowiec zabierał na pokład 10 śmigłowców wielkości typu Sea King o masie 10 ton. Oprócz tego okręt zabierał 4 kutry desantowe umieszczone na żurawikach po 2 na każdej burcie.
W lipcu 1991 roku kontrakt, który opiewał na kwotę 225 milionów dolarów został zerwany przez stronę tajlandzką w atmosferze bliskiej skandalu. Za oficjalny powód podano trudności w udzieleniu licencji eksportowej przez niemiecki rząd, jednak źródła zbliżone do Tajlandzkiej Marynarki Wojennej twierdziły, iż dowództwo floty od samego początku preferowało budowę lotniskowca w Hiszpanii, który byłby rozwinięciem sprawdzonej już konstrukcji jaką był typ Principe de Asturias.
Po zerwaniu niemieckiego kontraktu przez krótki okres rozważano zamówienie okrętu w Wielkiej Brytanii, Francji, lub Włoszech, jednak ostateczny wybór padł na hiszpańską stocznię Empresa Nacional Bazan w Ferrolu. Kontrakt o wartości około 257 milionów dolarów został podpisany w lipcu 1992 roku i obejmował dostarczenie lotniskowca z minimalnym wyposażeniem elektronicznym bez uzbrojenia, ale zdolnym do prowadzenia operacji lotniczych.
"Chakri Naruebet" został zaprojektowany w oparciu o doświadczenia wyniesione z eksploatacji hiszpańskiej jednostki "Principe de Asturias", która z kolei stanowi rozwinięcie amerykańskiego typu lotniskowca eskortowego SCS (Sea Control Ship) z lat 70-tych XX wieku. W przeciwieństwie do jednostki hiszpańskiej projekt dla Królestwa Tajlandii znacznie różnił się od swojego pierwowzoru. Jedną z wielu modyfikacji jest wprowadzenie napędu dwuśrubowego i jego zmiana z COGAG na CODAG. Prędkość maksymalna i marszowa rozwijana jest dzięki odpowiednio tym samym turbinom gazowym i silnikom diesla, które miały być zainstalowane w przypadku niemieckiego projektu. Maksymalna szybkość lotniskowca "Chakri Naruebet" to 27,5 węzła, lecz jest ona krótkotrwała. Zgodnie z kontraktem stała prędkość maksymalna wynosi 26,6 węzła, natomiast marszowa 16 wezłów.
Tajlandzki lotniskowiec zaprojektowany został zgodnie z normami marynarki wojennej, jednak w celu obniżenia kosztów budowy w maksymalnym stopniu wykorzystano przepisy cywilnych towarzystw klasyfikacyjnych. Dodatkowo zastosowano wiele elementów wyposażenia stosowanych na statkach handlowych i łatwo dostępnych na rynku.
Kadłub typu Chakri Naruebet podzielony jest na 14 wodoszczelnych grodzi i 3 strefy obrony przeciwpożarowej oddzielonych od siebie izolowanymi grodziami, w których niezależnie od siebie można prowadzić walkę z pożarem. Przednią część kadłuba pod pokładem zajmują warsztaty i pomieszczenia mieszkalne, które spełniają wszystkie obecne standardy NATO (North Atlantic Treaty Organization). Dobre warunki bytowe załogi poprawiają również 2 płetwowe stabilizatory przechylowe dostarczone przez niemiecką firmą Blohm und Voss i dwie pary krótkich stępek przeciwprzechyłowych. Innym standardem spełnianym przez tajlandzką jednostkę są przepisy o ochronie środowiska. W skład wyposażenia lotniskowca wchodzą dwie stacje uzdatniania ścieków chemicznych i mechanicznych oraz system odolejania wody przed jej wylaniem za burtę. Magazyny okrętowe mieszczą 99 metrów sześciennych zapasów chłodzonych i 300 metrów sześciennych ładunków suchych.
Tak jak na innych lekkich lotniskowcach pokład lotniczy o długości 174,6 metra i maksymalnej szerokości 27,5 metra ma tak zwany ujemny kąt odchylenia, czyli od osi okrętu odchylony jest o kilka stopni nie w lewo, lecz w prawo. Dziobowa część pokładu będąca niesymetryczna w stosunku do płaszczyzny symetrii kadłuba zakończona jest rampą "ski jump" o kącie podniesienia 12 stopni, która ułatwia start bardzo obciążonym samolotom skróconego startu i lądowania V/Stol (Vertical/Short Take-Off or Landing) McDonnell Douglas AV-8S Matador będących amerykańską odmianą brytyjskich Harrierów. Rufowa część została wzmosniona tak, by z lotniskowca mogły korzystać ciężkie śmigłowce transportowe Boeing Vertol CH-47 Chinook o masie 24 ton. Maszyny wielkości CH-47 Chinook będą parkowane na pokładzie, a nie w hangarze, który z pokładem lotniczym połączony jest dwoma windami, z których pierwsza znajduje się przed nadbudówką po prawej stronie pokładu, a druga centralnie na rufie. Jest ona zdolna jednocześnie przetransportować 2 samoloty AV-8S Matador. Oba podnośniki o udźwigu 20 ton napędzane są systemami hydraulicznymi i zostały dostarczone przez firmę MacGregor Navire.
Obok pierwszej windy znajduje się żuraw pokładowy o udźwigu 10 ton, według innych źródeł 16 ton. Hangar o długości 100 metrów i szerokości 20,5 metra jest w stanie pomieścić 10 samolotów i śmigłowców różnego typu. W jego przedniej części znajduje się podajnik amunicji z komory amunicyjnej mieszczącej 100 ton zapasów, które wystarczają tylko na kilka dni intensywnych operacji lotniczych. Oznacza to, że "Chakri Naruebet" będzie wymagał regularnego uzupełniania drogą powietrzną lub morską. W pokładzie hangaru przewidziano specjalne luki, dzięki którym możliwa będzie łatwa wymiana turbin gazowych, silników diesla i innych dużych urządzeń znajdujących się w siłowni.
Początkowo lotniskowiec nie posiadał jakiegokolwiek uzbrojenia poza zaokrętowaną grupą lotniczą i dopiero w późniejszym okresie jednostka została wyposażona w wyrzutnię Martin Marietta Mk 41 VLS (Vertical Launching System) dla rakiet firmy Raytheon/NATO model RIM-7 Sea Sparrow znajdującą się za nadbudówką, 3 wyrzutnie Sadral (System d'Auto Defense Rapprochee Anti-aerienne Leger)PDMS (Point Defence Missile System) dla rakiet MBDA Mistral i 4 działka obrony bezpośredniej kalibru 20 mm. firmy Raytheon/General model Mk 15 Phalanx. Hiszpanie liczyli na to, że wraz ze sprzedażą okrętu Tajlandia zdecyduje się zakupić ich działka obrony bezpośredniej kalibru 20 mm. firmy FABA (Fabrica de Artilleria Bazán) model Meroka Mod. 2B, jednak do takiej transakcji nigdy nie doszło.
Zgodnie z założeniami taktyczno-technicznymi lotniskowiec typu Chakri Naruebet miał mieć możliwość aktywnego uczestniczenia w operacjach desantowych i ratowniczych. Do tego celu miały być wykorzystane 3 kutry desantowe o długości 18,5 metra wodowane przy pomocy suwnicy i przestrzeni dokowej na rufie. Na pokładzie znaleźć się miały również kolejne 3 łodzie desantowe LCVP (landing craft, vechile and personnel) o długości 13 metrów. Ostatecznie z wyposażenia desantowego całkowicie zrezygnowano, co oznacza, że akcje ratownicze mogą być prowadzone tylko za pomocą śmigłowców.
Podobnie jak z uzbrojeniem wyposażenie elektroniczne przy odbiorze okrętu przez Tajlandzką Marynarkę Wojenną było bardzo skromne i obejmowało trójwspółrzędny radar dozoru powietrznego Hughes AN/SPS-52C, radar nawigacyjny Kelvin Hughes i kierowania lądowaniami Kelvin Hughes. Oprócz tego lotniskowiec posiadał system nawigacyjny MX 1105 Transit/GPS Omega, system naprowadzania śmigłowców TACAN (TACtical Air Navigation system) z anteną URN-25 i podstawowy system łączności radiowej. Wszystkie te urządzenia zostały zintegrowane systemem Tritan, dostarczony przez firmę Bazan. System ten jest odpowiednikiem amerykańskiego NTDS (Naval Tactical Data System).
Dzięki dynamicznie rozwijającej się tajlandzkiej gospodarce uzyskano fundusze potrzebne do uzbrojenia i doposażenia okrętu w systemy elektroniczne takie jak radar nawigacyjny Raytheon AN/SPS-64 i radar kierowania ogniem Thales Nederland STIR (Separate Tracking and Illuminating Radar). Istniały plany zamontowania na "Chakri Naruebet" hydrolokatora holowanego, jednak zrezygnowano z tego pomysłu i poprzestano jedynie na instalacji hydrolokatora kadłubowego.
Wszystkie zabiegi dozbrojenia i doposażenia lotniskowca określane są mianem trzeciej fazy budowy, której celem było uzupełnienie brakujących systemów i doprowadzenia jednostki do stanu, w którym bez problemów będzie mogła stawić czoła postawionym przed nią zadaniom. Taki sposób stopniowego doposażania swoich okrętów zastosowany został również w przypadku rakietowych fregat typu Naresuan, które stanowią stałą eskortę tajlandzkiego lotniskowca. Jednostki te wybudowane zostały w Chinach i nalezą do Typu 25T, natomiast w oznaczeniu zachodnim typu Jinaghu IV. Nim ostatecznie zakończyła się trzecia faza budowy wielu specjalistów uważało, iż "Chakri Naruebet" nie jest w stanie wykonywać zadań bojowych, a jego rola ogranicza się do pełnienia funkcji pływającego lotniska.
Ze względów politycznych "Chakri Naruebet" często określany jest mianem okrętu ochrony strefy gospodarczej, jednak de facto obecnie jest to pełnowartościowy lotniskowiec, zdolny do samodzielnych działań w charakterze głównego okrętu grupy uderzeniowej.
|
