|
|
|
|
Typ Kirov (CGN)
| opis | dane taktyczno-techniczne | rysunki | lista okrętów |
ostatnia aktualizacja: 18.06.2004 r.
|
|
OPIS:
|
|
Tendencja do budowania jednostek o dużych rozmiarach pojawiła się w radzieckiej flocie w połowie lat 60-tych XX wieku. W tym czasie zrodził się między innymi projekty dużych lotniskowców typu Kiev, znanych również jako projekt 1143 Krechyet. Jednak program intensywnej rozbudowy floty oceanicznej z proporcjonalnie rozbudowanymi jednostkami wszystkich klas został wstrzymany. Gdy pod koniec lat 60-tych XX wieku od władzy w Związku Radzieckim został odsunięty Nikita Chruszczow, a jego miejsce zajął Leonid Breżniew, powrócono do koncepcji rozbudowy floty. Dało to w 1968 roku zielone światło do realizacji projektu 1143 Krechyet. Rozpoczęto również prace nad dużymi krążownikami typu Kirov, których projekt otrzymał oznaczenie 1144 Orlan.
Okręty typu Kirov, które są największymi okrętami wojennymi, nie licząc lotniskowców, zbudowanymi po drugiej wojnie światowej, są ostatnimi okrętami wybudowanymi w Związku Radzieckim o tak dużych rozmiarach. Pierwotnie okręty tego typu były uważane za duże jednostki zwalczania okrętów podwodnych, które miały tropić i zatapiać okręty podwodne z rakietami balistycznymi na pokładzie. W czasie prac nad tymi jednostkami ich zadania zostały rozszerzone o ofensywne działania przeciwko nieprzyjacielskim okrętom nawodnym i obronę przeciwlotniczą i przeciwpodwodną zgrupowań własnych jednostek.
Wybudowanie okrętów typu Kirov zlecono stoczni bałtyckiej w Leningradzie. Konstrukcja pierwszego krążownika o nazwie "Kirov" ruszyła w marcu 1974 roku. Jego wodowanie nastąpiło 27 grudnia 1977 roku. Pojawienie się w składzie floty 30 grudnie 1980 roku pierwszego okrętu typu Kirov miało duży wpływ na dalszy rozwój flot wojennych Zachodu, dla przykładu właśnie wtedy Marynarka Wojenna USA zdecydowała się na reaktywowanie pancerników typu Iowa.
Pod koniec lat 70-tych XX wieku zachodni analitycy wojskowi przypuszczali, że Związek Radziecki wybuduje aż 12 okrętów tego typu. Ostatecznie do końca zimnej wojny udało się wcielić do floty tylko 4 jednostki. Koniec zmagań Zachodu ze Wschodem spowodował w Związku Radzieckim ostre cięcia budżetowe. Z tego powodu konstrukcja piątego krążownika, który miał otrzymać nazwę "Kuznetsov" została wstrzymana, a następnie nieukończona jednostka uległa złomowaniu.
Brak funduszy był również przyczyną ciągłych opóźnień w budowie czwartej jednostki "Piotr Velikij". Jej konstrukcję rozpoczęto w kwietniu 1986 roku, a wcielenie do służby odbyło się dopiero 18 kwietnia 1998 roku.
Każda z czterech wybudowanych jednostek trochę różni się od siebie. Pierwsza zwodowana jednostka wyposażona jest w rakietotorpedy URPK-5 Rastrub (SS-N-14 Silex), które odpalane są z wyrzutni znajdującej się na dziobie. Pozostałe uzbrojenie zwalczania okrętów podwodnych jest takie samo na wszystkich okrętach. Składa się ono z dwóch wyrzutni torpedowych 533 mm. model PTA-53 dla torped M-57 i dwóch wyrzutni rakietowych bomb głębinowych RBU-1000 oraz jednej RBU-6000. Na rufie znajduje się lądowisko dla śmigłowców Kamov Ka-27 Helix. Krążowniki typu Kirov zabierają na pokład 3 maszyny tego typu. Mają one do dyspozycji hangar, który znajduje się pod pokładem i do którego prowadzi jedna winda. Wykrywaniem okrętów podwodnych zajmuje się kompleks Polinom, który składa się z hydrolokatora kadłubowego aktywnego Orion (Horse Jaw) i o zmiennej głębokości zanurzania pasywny Platina (Horse Tail).
Systemy obrony przeciwlotniczej są bardzo rozbudowane. Prawie wszystkie wyrzutnie rakiet zainstalowane są na dziobie. Znajduje się tam 12 silosów wyrzutni B-303A VLS (Vertical Launching System) systemu S-300F Fort dla rakiet 5V-55RM (SA-N-6 Grumble), których zapas sięga liczby 96. Pociski te kierowane są za pomocą dwóch radarów Volna (Top Dome), które znajdują się przed głównym i za drugim masztem. Na wysokości mostka kapitańskiego zamontowano dwie wyrzutnie Zif-122 systemu 4K-33M Osa-M2 dla rakiet 9M-33M (SA-N-4B Gecko), które kierowane są za pomocą radarów MPZ-301 Baza (Pop Group). Na krążownikach Admiral Lazarev", "Admiral Nakhimov" i "Piotr Velikij" systemy przeciwlotnicze są rozbudowane bardziej niż na pierwszym oddanym do służby okręcie "Admiral Ushakov". Z trzech późniejszych jednostek usunięto dziobową wyrzutnię dla rakietotorped URPK-5 Rastrub (SS-N-14 Silex). W jej miejsce pojawiły się dwie pionowe wyrzutnie VLS (Vertical Launching System) systemu 3K-95 Kinzhal dla przeciwlotniczych pocisków 3M-95 (9M-330-2) (SA-N-9 Gauntlet).
W tym momencie rosyjskie krążowniki typu Kirov miały silnie uzbrojony dziób, natomiast rufa pozostawała słabo zabezpieczona. Znajdowały się tam tylko 4 działka obrony bezpośredniej kalibru 30 mm. model AK-630. Zdecydowano wtedy, że na trzech jednostkach "Admiral Lazarev", "Admiral Nakhimov" i "Piotr Velikij" w miejsce dziełek AK-630 zamontowane zostaną dwie wyrzutnie VLS systemu 3K-95 Kinzhal dla rakiet 3M-95 (9M-330-2) (SA-N-9 Gauntlet). Działka obrony bezpośredniej zostały przesunięte w stroną śródokręcia i znalazły się na rufowej nadbudówce, która w stosunku do jednostki "Admiral Ushakov" wyglądała inaczej. Było to spowodowane tym, że zamiast dwóch armat 100 mm. model AK-100 zainstalowano jedną armatę kalibru 130 mm. model AK-130, która jest taka sama jak na niszczycielach typu Sovremenny i krążownikach typu Slava. Oba modele tej artylerii kierowane są za pomocą radaru MR-218 Lev (Kite Screech).
Prócz tych czterech przeniesionych działek obrony bezpośredniej na jednostkach typu Kirov zamontowane były kolejne 4 takie zestawy, które znajdowały z przodu okrętu zaraz za dziobowymi pionowymi wyrzutniami. W momencie gdy pojawiły się nowe systemy obrony bezpośredniej 3R-87E Kortik (Kashtan / CADS-N-1) postanowiono zastąpić nimi działka 30 mm. model AK-630. Nowy system składa się z rakiet 9M-311 (3M-87) (SA-N-11 Grison) i dwóch działek 30 mm. model Gsh-6-30K. Prócz tego wyposażenie obejmuje moduł kierowania ogniem 3R-86E1 (Hot Flash / Hot Spot) składający się z radaru i systemu optronicznego. Nowe zestawy otrzymały jednostki Admiral Nakhimov" i "Piotr Velikij".
Bierną ochronę przeciwlotniczą zapewniają systemy przeciwdziałania elektronicznego Foot Ball, Bell Bash, Bell Nip i Bell Thumb. Prócz tego zainstalowany jest także odbiornik emisji sygnałów radarowych i elektronicznych Bell Push i dwie wyrzutnie pułapek termicznych PK-2. Na krążowniku "Piotr Velikij" zainstalowano dodatkowo 12 wyrzutni pułapek termicznych PK-10.
Uzbrojenie przeciwokrętowe składa się z rakiet 3M-45 (SS-N-19 Shipwreck). Odpalane są one z 20 silosów zainstalowanych na dziobie, które stanowią system P-700 (3K-45) Granit.
System napędowy krążowników został zaprojektowany w systemie CONAS. Jest to napęd kombinowany, który składa się z dwóch reaktorów atomowych chłodzonych wodą KN-3. Reaktory te napędzają dwie turbiny parowe GT3A-688 o mocy 140000 KM. Napęd ten daje okrętom typu Kirov prędkość maksymalną rzędu 31 węzłów i zasięg 14000 Mm przy szybkości 30 węzłów.
Systemy obserwacji przestrzeni powietrznej składają się z trójwspółrzędnego radaru MR-800 Voshkod (Top Pair), który składa się z radarów MR-600 Voshkhod (Top Sail) i MR-500 Kliver (Big Net). Kolejnym radarem dozoru powietrznego jest trójwspółrzędny MR-710 Fregat-MA (Top Plate-B). Oba radar zamontowane są na szczytach dwóch piramidalnych masztów, które obecnie stają się standardem również na nowo budowanych i planowanych okrętach Zachodu. Okazało się, że być może nieświadomie Rosjanie podczas zimnej wojny wyprzedzili Zachód o jakieś 40 lat jeżeli chodzi o zastosowanie na swoich jednostkach masztu w tym stylu. Nawigacją zajmują się 3 radary Palm Frond, z których 2 znajdują się na maszcie głównym, a ostatni na dachu mostka kapitańskiego.
W momencie oddania do służby pierwszych trzech okrętów i budowy czwartego jednostki te nosiły nazwy "Kirov", "Frunz", "Kalinin" i "Yuri Andropov". W kwietniu 1992 roku wszystkim czterem krążownikom zostały zmienione nazwy odpowiednio na "Admiral Ushakov", "Admiral Lazarev", "Admiral Nakhimov" i "Piotr Velikiy". Od połowy 1990 roku okręt "Admiral Lazarev" był nieaktywny, a następnie został przeznaczony na złomowanie. W październiku 1998 roku została podjęta decyzja rozebraniu jednostki "Admiral Ushakov" i wykorzystaniu jej części do modernizacji i napraw na pozostałych w służbie okrętach, jednak już stycznia 1999 roku rosyjska Duma ustaliła, że okręt ten zostanie naprawiony kosztem innych projektów budowy nowych i reperacji starych jednostek. Ciągłe kłopoty finansowe nie dają pewności, że "Admiral Ushakov" faktycznie zostanie przywrócony do służby, a jeśli tak to niewiadomo kiedy to nastąpi. W szeregach Rosyjskiej Marynarki Wojennej aktywnie służą obecnie 2 okręty "Admiral Nakhimov" i "Piotr Velikij".
|
|
|
|