|
|
Typ Bremen (FFG)
| opis | dane taktyczno-techniczne | rysunki | lista okrętów |
ostatnia aktualizacja: 22.07.2005 r.
|
OPIS:
|
Po drugiej wojnie światowej w Marynarce Wojennej Republiki Federalnej Niemiec znajdowały się w służbie amerykańskie niszczyciele typu Fletcher, które w Niemczech znane były jako typ 119. W skład floty wchodziły także fregaty typu Koln, określane także mianem typu 120. W 1977 roku dowództwo floty podjęło decyzję, że nadszedł czas zastąpienia okrętów należących do typu 119 i typu 120. Republika Federalna Niemiec złożyła w 1979 roku zamówienie na 6 holenderskich fregat typu Kortenaer, które otrzymały wiele modyfikacji. Okręty te zostały wybudowane w stoczniach niemieckich i weszły do służby w latach 1982 - 1984. W roku 1987 rozpoczęto budowę kolejnych dwóch jednostek, które ostatecznie przekazano Niemieckiej Marynarce Wojennej w październiku 1989 roku i marcu 1990 roku. Niemiecka wersja okrętów typu Kortenaer znana jest jako typ Bremen lub jako typ 122. Szereg modernizacji wprowadzonych w stosunku do holenderskich jednostek, dostosowały te fregaty do operowania na ograniczonym akwenie Morza Bałtyckiego.
Pierwsza fregata typu 122 otrzymała nazwę "Bremen", od której wzięła się nazwa całego typoszeregu. Jednostka ta została wybudowana w sroczni Bremer-Vulkan Verbund AG, a jej konstrukcja rozpoczęła się w lipcu 1979 roku. Już we wrześniu tego samego roku kadłub fregaty został wodowany i rozpoczęto dalsze prace. Stocznia Bremer-Vulkan Verbund AG wybudowała jeszcze jeden okręt o nazwie "Lubeck". Była to ostatnia jednostka z typoszeregu Bremen, a jej konstrukcja rozpoczęła się w czerwcu 1987 roku. Wodowanie nastąpiło w październiku tego samego roku. Budowa pozostałych okrętów typoszeregu Bremen przebiegała inaczej niż jednostek "Bremen" i "Lubeck". Najpierw w różnych stoczniach niemieckich konstruowany był kadłub i po instalacji systemu napędowego był on odholowywany do stoczni Bremer-Vulkan Verbund AG. Wtedy rozpoczynano dalsze prace w postaci instalacji systemów okrętowych. Stocznia Blohm und Voss w Hamburgu, wybudowała 2 kadłuby typu Bremen. Były to okręty o nazwach "Rheinland Pfalz" i "Koln", odpowiednio trzecia i piąta jednostka z kolei. Budowa kadłuba fregaty "Rheinland Pfalz" wystartowała we wrześniu 1979 roku, a jego wodowanie nastąpiło w tym samym miesiącu 1980 roku. Stępkę pod jednostkę "Koln" położono w czerwcu 1980 roku, a wodowanie miało miejsce w maju 1981 roku. W budowę okrętów typu 122 zaangażowana była także stocznia Thyssen Nordesewerke w Emden, która w czerwcu 1980 roku rozpoczęła budowę czwartej z kolei fregaty o nazwie "Emden". Jej wodowanie nastąpiło w grudniu 1980 roku. Tej samej stoczni zlecono skonstruowanie siódmego kadłuba dla okrętu o nazwie "Augsburg". Stępkę pod tą fregatę położono w kwietniu 1987 roku, a kadłub spłynął na wodę we wrześniu tego samego roku. Po jednym kadłubie typu Bremen wybudowały stocznie AG-Weser w Bremen oraz Howaldswerke-Deutsche Werft w Kilonii. Pierwsza z nich rozpoczęła konstrukcje drugiej z kolei fregaty o nazwie "Niedersachsen". Stępka pod ten okręt położona została w listopadzie 1979 roku, a kadłub wodowano w czerwcu 1980 roku. Stocznia Howaldswerke-Deutsche Werft w Kilonii wybudowała szósty z kolei kadłub dla fregaty, która otrzymała nazwę "Karlsruhe". Prace nad tą jednostką rozpoczęły się w marcu 1981 roku, a kadłub spłynął na wodę w styczniu 1982 roku.
Łacznie Marynarka Wojenna Republiki Federalnej Niemiec otrzymała 8 jednostek typu Bremen. Okręty te przydzielone zostały do Drugiej Flotylli, a ich bazą macierzystą jest port w Wilhelmshaven. Jednostki "Bremen", "Niedersachsen", "Rheinland Pfalz" oraz "Emden" należą do Czwartego Dywizjonu Fregat (Vierter Fregattengeschwader), natomiast jednostki "Koln", "Karlsruhe", "Augsburg" i "Lubeck" tworzą Drugi Dywizjon Fregat (Zweiter Fregattengeschwader). Prócz tego w strukturze Niemieckiej Marynarki Wojennej wydzielone są siły stabilizacyjne, w skład których między innymi wchodzą wszystkie fregaty typu Bremen. Ważną cechą niemieckich okrętów jest to, że są one przystosowane do operowania w ramach sił NATO (North Atlantic Treaty Organization).
Projekt okrętów typu Bremen wywodzi się od holenderskich fregat typu Kortenaer. Z tego względu między oboma typami okrętów widać podobieństwa, choć w zasadzie nie ma problemów z odróżnieniem od siebie jednostek niemieckich i holenderskich, gdyż zmiany w strukturze nadbudówek były dość duże. Innowacje wprowadzone na jednostkach typu 122 miały na celu dostosowanie tych okrętów do potrzeb Marynarki Wojennej Republiki Federlanej Niemiec. W tym celu wymienione zostały niektóre systemy elektroniczne i uzbrojenia. Oba typoszeregi wykonane zostały na tych samych kadłubach, których konstrukcja w całości jest stalowa. Fregaty typu Bremen mają długość całkowitą 130 metrów i szerokość 14,4 metra. Maksymalnie kadłub niemieckich jednostek może wypierać 3680 ton. Wnętrze podzielone zostało na 16 wodoszczelnych przedziałów, co zapewnia dobrą niezatapialność jednostek. Prócz tego cały kadłub podzielony jest także na 3 gazoszczelne cytadele, które mają zapewnić załodze bezpieczeństwo w przypadku użycia broni masowego rażenia. System obrony przeciwatomowej, przeciwbiologicznej i przeciwchemicznej anti-NBC (Nuclear / Biological / Chemical) w każdej z trzech cytadel złożony jest z niezależnych od siebie, autonomicznych systemów klimatyzacyjnych, które oczyszczają i regenerują powietrze.
Jedną z najważniejszych różnic w porównaniu z typem Kortenaer jest całkowita wymiana systemu napędowego. W projekcie typu Bremen zrezygnowano z układu COGOG (COmbined Gas Or Gas turbine) na rzecz układu CODOG (COmbined Diesel Or Gas turbine). Brytyjskie turbiny gazowe Rolls-Royce'a zamontowane na holenderskich jednostkach typu Kortenaer wymieniono na dwie amerykańskie turbiny General Electric LM 2500 o łącznej mocy 53200 KM i na 2 silniki diesla MTU (Motoren und Turbinen Union) 2OV956 TB92 o łącznej mocy 11400 KM. Turbiny gazowe i silniki diesla mogą pracować tylko parami, co oznacza, że do poruszania się wykorzystywane są albo dwie turbiny gazowe, albo 2 silniki diesla. Nie jest możliwa praca tylko jednej turbiny gazowej lub silnika diesla, podobnie jak jednocześnie nie mogą pracować turbiny i silniki. Taka charakterystyka układu napędowego spowodowana jest tym, że turbiny gazowe i silniki diesla mają osobne przekładnie redukcyjne. Przez nie przekazywana jest moc na 2 wały, na końcu których znajdują się pięciopłatowe śruby nastawne. Przekładnie redukcyjne mają wodoszczelne obudowy, dzięki którym możliwa jest praca maszynowni w przypadku zalania przedziału. Prędkości maksymalne na typie Bremen osiągane są dzięki turbinom gazowym General Electric LM 2500. Pracują one w przedziale od 20 węzłów do 32 węzłów. Poniżej 20 węzłów wykorzystywane są silniki diesla MTU 2OV956 TB92. By wyeliminowć szumy powstające podczas pracy maszynowni, wszelkie elementy powodujące hałas pokryte zostały materiałami wytłumiającymi. Cały system napędowy zaprojektowany został tak, by dostęp do poszczególnych elementów napędu był jak najprostszy. Ewentualna wymiana silników diesla odbywa się jedynie poprzez usunięcie wykładzin wytłumiających, natomiast wymiana turbin gazowych możliwa jest poprzez kanały czerpni powietrza, które znajdują się przed kominem na śródokręciu. Do walki z pożarem w maszynowni wykorzystywany jest gazowy system Halon 1301, który w przeciwieństwie do tradycyjnego systemu wykorzystującego dwutlenek węgla, pozwala na bezpieczną ewakuację załogi. Kierowanie systemem napędowym odbywa się ze stanowiska w maszynowni, jednak możliwe jest sterowanie z mostka kapitańskiego lub głównego stanowiska dowodzenia.
Głównym zadaniem przewidzianym dla niemieckich fregat typu Bremen było zwalczanie okrętów nawodnych. Do tego celu między przednią bryłą nadbudówki a czerpnią powietrza zainstalowano dwie wyrzutnie Mk 141 dla amerykańskich rakiet firmy Boeing model RGM-84 Harpoon. Kolejnym systemem przeciwokrętowym była zamontowana na dziobie włoska armata OTO Melara kalibru 76 mm. model Mk 75. Instalacja właśnie tej artylerii była spowodowana tym, że włoska armata kalibru 76 mm. była powszechnie używana przez inne floty należące do NATO. Dzięki temu nie było problemów z doborem odpowiedniej amunicji, jak również ze zdobyciem cześci zamiennych. Armata OTO Matera kalibru 76 mm. model Mk 75 może być także używana do ostrzeliwania instalacji lądowych. Kierowaniem włoskiej armaty zajmował się holenderski radar Thales Nederland STIR 180 (Separate Tracking and Illuminating Radar). Jego antena zainstalowana została na dachu mostka kapitańskiego. Radar Thales Nederland STIR 180 połączony był z system kierowania ogniem Thales Nederland WM-25, którego antena w plastykowej osłonie zwanej "skorupką jajka" zamontowana została na szczycie przedniego masztu.
Na dziobie za armatą OTO Melara kalibru 76 mm. model Mk 75 zainstalowana została wyrzutnia Raytheon Mk 29 GMLS (Guided Missile Launching System) dla przeciwlotniczych rakiet firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow. Pociski te wykorzystywane były raczej do obrony niż do zadań ofensywnych, a ich łączny zapas wynosił 16 sztuk. Kierowaniem rakiet firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow zajmował się radar Thales Nederland STIR 180, współpracujący z systemem Thales Nederland WM-25. System z rakietami firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow był jedynym uzbrojeniem przeciwlotniczym, jakie znalazło się na fregatach typu Bremen zaraz po wejściu jednostek do służby. Na początku lat 90-tych XX wieku Niemiecka Marynarka Wojenna postanowiła wzmocnić obronę przeciwlotniczą jednostek typu 122. W 1991 roku, na krótki czas na okrętach "Bremen", "Niedersachsen" i "Karlsruhe" zainstalowany został holenderski zestaw obrony bezpośredniej firmy Thales Nederland/General Dynamics kalibru 30 mm. model SGE-30 Goalkeeper. Jednak dowództwo floty nie było zadowolone z wyników przeprowadzonych testów i ostatecznie zdecydowano się na instalację wówczas nowego rakietowego systemu przeciwlotniczego krótkiego zasięgu typu "odpal i zapomnij". System ten złożony był z wyrzutni Mk 49 i rakiet firmy Raytheon model RIM-116A RAM Block 0 (Rolling Airframe Missile). Jednostki typu Bremen otrzymały 2 takie zestawy, które zainstalowane zostały na dachu hangaru dla śmigłowca w jego końcowej części na lewym i prawym rogu. Od 1994 roku uzbrojenie przeciwlotnicze ponownie uległo wzmocnieniu na kolejnych fregatach typu Bremen. W tylnej części przedniej nadbudówki, na wysokości przedniego masztu radarowego, po lewej i prawej stronie montowane były 2 działka Rheinmetal kalibru 20 mm. model Rh202.
System zwalczania okrętów podwodnych złożony był z czterech wyrzutni torpedowych kalibru 324 mm. model Mk 32 Mod 9 dla torped firmy Honeywell Defense Systems (obecnie ATK - Alliant TechSystems) model Mk 46 Mod. 2. Wyrzutnie torpedowe umieszczone były po dwie na prawej i lewej burcie w przedniej części tylnej nadbudówki. Obecnie torpedy Mk 46 Mod. 2 wymieniane są na DM4A1. Głównym elementem systemu zwalczania okrętów podwodnych były stacjonujące na pokładzie śmigłowce Westland Sea Lynx Mk 88. Duży pokład lotniczy i obszerny hangar pozwalają zaokrętować na typie Bremen dwie maszyny, których masa nie przekracza 10 ton. W przypadku pożaru w hangarze, do jego gaszenia wykorzystywany jest gazowy system Halon 1301. Pokład lotniczy wyposażony został w kanadyjski system ułatwiający lądowanie śmigłowców przy złej pogodzie Bear Trap.
W momencie wejścia do służby w Niemieckiej Marynarce Wojennej głównym systemem obserwacji przestrzeni nawodnej i powietrznej na fregatach typu Bremen był holenderski radar Thales Nederland DA-08. Jego antena znajdowała się na kratownicowym podwyższeniu na dachu tylnej nadbudówki. Od 1999 roku na wszystkich okrętach wymieniany był dwuwspółrzędny radar Thales Nederland DA-08 na nowy trójwspółrzędny radar EADS (European Aeronautic Defence and Space Company), obecnie MBDA TRS-3D/32. Modernizacja ta miała na celu zwiększenie skuteczności obrony bezpośredniej jednostek. Na dachu mostka kapitańskiego znajduje się radar nawigacyjny Nucleus 2-5000, który dostarczyła firma Kelvin Hughes. Radar ten zamontowany został w 1998 roku i zastąpił oryginalnie zainstalowany radar SMA, obecnie Galileo Avionica 3RM20. Wykrywaniem nieprzyjacielskich okrętów podwodnych zajmuje się hydrolokator kadłubowy pasywno-aktywny STN Atlas Elektronik DSQS-21. Dane ze wszystkich czujników okrętowych i systemów kierowania ogniem gromadzone są przez system dowodzenia STN Atlas Elektronik/Paramax SATIR, który wykorzystuje komputery Unysis AN/UYK-43. System ten przetwarza informacje otrzymane z radarów okrętowych, jak również odpowiednio kwalifikuje dane o celach i przesyła je do systemów kierowania ogniem. System dowodzenia STN Atlas Elektronik/Paramax SATIR może jednocześnie śledzić wiele celów, w tym samym czasie oceniając zagrożenie jakie stwarzają. Ma również zdolność automatycznego wybierania rodzaju uzbrojenia, które najlepiej sprawdzi się w walce z danym wrogim obiektem. Na wysokości trójwspółrzędnego radaru dozoru nawodnego i powietrznego MBDA TRS-3D/32 zainstalowane zostały dwie anteny systemu komunikacji satelitarnej Marconi, obecnie Astrium SCOT 1A.
W styczniu 2004 roku Niemiecka Marynarka Wojenna zapoczątkowała program modernizacji systemu dowodzenia na fregatach typu Bremen i typu Brandenburg. Pierwszym etapem tego programu miało być dokonanie przeglądu już zainstalowanego na obu typach okrętów systemu STN Atlas Elektronik/Paramax SATIR. Te prace wykonały firmy Lockheed Martin, MBDA (EADS), STN Atlas Elektronik i Thales Deutschland, a następnie w listopadzie 2004 roku każde przedsiębiorstwo przedstawiło swoją ofertę. Wybór kontrahenta na dostarczenie i zainstalowanie nowych systemów przewidziany był na grudzień 2004 roku, a rozpoczęcie prac na początek 2005 roku.
Uzupełnieniem wyposażenia elektronicznego są systemy walki elektronicznej. W momencie wejścia do służby, niemieckie okręty typu Bremen wyposażone były w kompleks MBDA (EADS) FL 1800S, który składał się z systemu przeciwdziałania elektronicznego oraz odbiornika emisji sygnałów radarowych i elektronicznych. Anteny tego systemu zainstalowane zostały na głównym maszcie, który znajduje się na śródokręciu i opiera się o komin oraz czerpnię powietrza. Na przednim maszcie radarowym zainstalowano antenę systemu przeciwdziałania elektronicznego należącą do kompleksu MBDA FL 1800S. Począwszy od 1994 roku jednostki typu Bremen zaczęły otrzymywać udoskonaloną wersję kompleksu walki elektronicznej, który nosił oznaczenie FL 1800S-2. Kolejnym pasywnym systemem obrony niemieckich fregat są 4 wyrzutnie pułapek termicznych Sippican Hycor Mk 36 Super RBOC (Rapid Blooming Offboard Chaff). Wyrzutnie te zainstalowane zostały na rufowej nadbudówce przed początkiem hangaru dla śmigłowców. Okręty wyposażone zostały także w holowany system celów pozornych Sensytech Inc. AN/SLQ-25 Nixie, który ma za zadanie chronić jednostki przed nadpływającymi torpedami.
Ogólnie niemiecki typ Bremen jest udaną konstrukcją. W porównaniu z holenderskimi fregatami typu Kortenaer wprowadzonych zostało wiele zmian, które dostosowały te jednostki do działania na ograniczonym akwenie, takim jak Morze Bałtyckie. Jednak mimo dostosowania do działania na Morzu Bałtyckim, głównym rejonem działania typu Bremen jest Morze Północne. Jego wyposażenie i konstrukcja dobrze sprawdza się również w cięższych warunkach tego akwenu, który także jest ograniczony od Wschodu Półwyspem Skandynawskim, od zachodu Wyspami Brytyjskim a od południa Europą kontynentalną.
Początkowo typ Bremen wyspecjalizowany był głównie w zwalczaniu okrętów nawodnych. Dzięki stacjonującym na pokładzie śmigłowcom miał również duże możliwości niszczenia nieprzyjacielskich jednostek podwodnych. Stopniowe modernizacje fregat, które rozpoczęły się w latach 90-tych XX wieku sprawiły, że okręty stały się pełnowartościowymi jednostkami wielozadaniowymi. Do zadań walki z wrogimi siłami nawodnymi i podwodnymi doszła możliwość ochrony konwojów lub zespołów uderzeniowych przed zagrożeniami z powietrza. wszystkie te zadania typ Bremen może wykonywać pojedynczo lub przy współdziałaniu z innymi jednostkami. Modernizacje z lat 90-tych XX wieku pozwolą tym okrętom pozostać w służbie jeszcze przez długi czas w XXI wieku. Jednak ze względu na wiek typu Bremen i wyposażenie w trochę starsze systemy uzbrojenia, jednostki przydzielone zostały do sił stabilizacyjnych, a nie do sił szybkiego reagowania, które ściśle współpracują w ramach NATO. Mimo to niemieckie fregaty typu Bremen są przystosowane do współpracy z Paktem Północnoatlantyckim.
|
|
|
|