|
|
Okręty holenderskie:
Okręty w służbie chilijskiej:
|
W latach 1975 - 1983 Holenderska Marynarka Wojenna przeszła gruntowne zmiany organizacyjne, które połączone były z wcielaniem do służby nowych fregat typu Kortenaer i typu Jacob van Heemskerck. Po zakończonej restrukturyzacji w składzie floty pozostawały jeszcze stare fregaty typu Van Speijk, które oddano do służby pod koniec lat 60-tych XX wieku, i korwety typu Wolf. Jednostki typu Van Speijk miały być wycofywane z szeregów floty, jednak znalazł się na nie nabywca w postaci Indonezyjskiej Marynarki Wojennej. Wszystkie okręty tego typoszeregu zostały sprzedane w drugiej połowie lat 80-tych XX wieku. Gdy jeszcze w planach było wycofanie fregat typu Van Speijk, holenderska admiralicja już myślała nad nowymi okrętami, które miały zastąpić stare fregaty i korwety typu Wolf. W ten sposób powstały jednostki typu Karel Doorman, znane również jako typ M, których budowa miała rozpocząć się w 1987 roku. Zgodnie z założeniami, okręty te miały być fregatami wielozadaniowymi, zdolnymi do wykonywania różnorodnych misji. W okresie pokoju jednostki miały pełnić rolę okrętów patrolowych.
Zamówienie na pierwsze 4 okrety typu Karel Doorman złożone zostało w stoczni Koninklijke Maatschappij De Shelde w Flushing w 1984 roku, na 3 lata przed planowanym rozpoczęciem programu budowy tych okrętów. Wcześniejsze zamówienie tych jednostek miało pomóc holenderskiemu przemysłowi stoczniowemu, który w tym czasie był w zapaści. Możliwość skonstruowania fregat typu Karel Doorman pozwalała na utrzymanie miejsc pracy w stoczni. Łącznie Holenderska Marynarka Wojenna zakontraktowała wybudowanie ośmiu jednostek. Stępkę pod pierwszą fregatą Hr. Ms. Karel Doorman (F 827) położono w lutym 1985 roku. W tym samym roku w listopadzie rozpoczęła się budowa kolejnego okrętu Hr. Ms. Willem van der Zaan (F 829). Pierwsza z tych dwóch jednostek wodowana została w kwietniu 1988 roku, a druga w styczniu 1989 roku. W latach 80-tych XX wieku stępki położone zostały pod jeszcze 3 okrety o nazwach Hr. Ms. Tjerk Hiddes (F 830), Hr. Ms. Van Amstel (F 831) i Hr. Ms. Abraham van der Hulst (F 832). Odpowiednio miało to miejsce w październiku 1986 roku, maju 1988 roku i lutym 1989 roku. Wodowanie fregaty Hr. Ms. Tjerk Hiddes (F 830) odbyło się w grudniu 1989 roku, jednostki Hr. Ms. Van Amstel (F 831) w maju 1990 roku, a okręt Hr. Ms. Abraham van der Hulst (F 832) spłynął na wodę we wrześniu 1991 roku. W latach 90-tych XX wieku skonstruowane zostały ostatnie 3 fregaty typu Karel Doorman. W 1990 roku w styczniu i czerwcu położono stępki odpowiednio pod jednostki Hr. Ms. Van Nes (F 833) i Hr. Ms. Van Galen (F 834). Budowa każdego z tych dwóch okrętów trwała mniej więcej 2,5 roku. Fregata Hr. Ms. Van Nes (F 833) spłynęła na wodę w maju 1992 roku, a Hr. Ms. Van Galen (F 834) w listopadzie tego samego roku. Ostatni okręt otrzymał nazwę Hr. Ms. Van Speijk (F 828). Jego budowa wystartowała w październiku 1991 roku, a wodowanie odbyło się w marcu 1993 roku. Wszystkie fregaty typu Karel Doorman znalazły się w składzie Holenderskiej Marynarki Wojennej między majem 1991 roku a wrześniem 1995 roku.
Kadłub okretów typu Karel Doorman ma długość 122,3 metra i największą szerokość 14,4 metra. Pokład główny jest gładki i ciągnie się od dziobu aż po rufę. Standardowo jednostki wypierają 2500 ton. W pełni zaopatrzone fregaty w zapasy żywności i wodę pitną, paliwo oraz amunicję wypierają 3320 ton. Niekiedy wyporność pełna określana jest mianem wyporności bojowej. Cały kadłub i struktura nadbudówek zawiera w sobie elementy technologii "stealth", których zadaniem jest obniżenie wykrywalności jednostek przez nieprzyjacielskie wiązki radarowe. Przednia nadbudówka okrętów typu Karel Doorman jest dość wysoka, a na jej dachu znajduje się równie wysoki przedni maszt radarowy. Struktura rufowa jest znacznie mniejsza od przedniej nadbudówki. Na dachu w jej przedniej części umieszczona została specjalna podstawa, na której zainstalowana została duża antena radaru dozoru powietrznego. Wewnętrzna konstrukcja tych fregat zaprojektowana została w ten sposób, by załoga mogła bezpiecznie działać w warunkach zagrożenia radiologicznego i bakteriologicznego. Jednostki wyposażono w system obrony przeciwatomowej, przeciwbiologicznej i przeciwchemicznej anti-NBC (Nuclear / Biological / Chemical). Załoga składa się ze 156 osób, w tym 16 oficerów. Na jednostkach typu Karel Doorman maksymalnie można zakwaterować 163 osoby. Pomieszczenia dla załogi przystosowane są do zaokrętowania na pokładzie kobiet. Dobre warunki bytowania zapewnione są miedzy innymi poprzez system stabilizujący, który redukuje przechyły jednostek. Fregaty nie są wyposażone w zwykłe stabilizatory płetwowe, a w specjalne stery, które kierowane są komputerowo.
Napęd fregat typu Karel Doorman zaprojektowano w systemie CODOG (COmbined Diesel Or Gas turbine). Oznacza to, że silniki diesla i turbiny gazowe, które wchodzą w skład tego systemu, nie mogą pracować wspólnie. Do uzyskiwania prędkości maksymalnych wykorzystywane są brytyjskie turbiny gazowe model Spey SM1C, które dostarczyła firma Rolls-Royce. Łącznie obie turbiny wytwarzają moc rzędu 48000 KM. Dzięki temu jednostki typu Karel Doorman mogą poruszać się z szybkością 30 węzłów. Na okręcie Hr. Ms. Karel Doorman (F 827) wykorzystane zostały inne turbiny firmy Rolls-Royce model Spey SM1A. Ich łączna moc wynosi 37540 KM, a okręt maksymalnie może płynąć z szybkością 29 węzłów. Do uzyskiwania prędkości marszowych wszystkie fregaty typu Karel Doorman wykorzystują takie same silniki diesla firmy Stork-Wartsila model 12SWD280 V-12 o łącznej mocy 9790 KM. Maksymalna prędkość uzyskiwana na silnikach diesla to 21 węzłów. Prędkość ekonomiczna, przy której zasięg holenderskich okrętów jest największy i wynosi 5000 Mm, równy jest 18 węzłom. Cała moc wyprodukowana przez silniki i turbiny, poprzez przekładnie redukcyjne przekazywana jest na 2 wały, na końcu których znajdują się śruby nastawne. Spaliny odprowadzane są przez niski komin w kształcie trapezu, umiejscowiony na sródokręciu.
Uzbrojenie typu Krael Doorman jest bardzo wszechstronne. Obronę przeciwlotniczą na średnim dystansie zapewniają tym okrętom rakiety model RIM-7M Sea Sparrow, które wyprodukowała amerykańska firma Raytheon, przy współpracy z Paktem Północnoatlantyckim NATO (North Atlantic Treaty Organization). Pociski te odpalane są z pionowych silosów, które nalezą do wyrzutni firmy Raytheon model Mk 48 VLS (Vertical Launching System). Silosy tej wyrzutni umieszczone zostały w bardzo nietypowy sposób. Znajdują się one na lewej burcie, na ścianie rufowej nadbudówki i tworzą pojedynczy rząd. Rakiety firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow kierowane są za pomocą dwóch radarów Thales Nederland model STIR 180 (Separate Tracking and Illuminating Radar). Każdy z tych radarów śledzi i podświetla cele, przy czym obie czynności są niezależne od siebie. Radary model STIR 180 umieszczone są za i przed przednim masztem. Do obrony bezpośredniej wykorzystywane jest działko kalibru 30 mm. model SGE-30 Goalkeeper, które dostarczyła holenderska firma Thales Nederland. Działko to opracowane zostało przy współpracy amerykańskiej firmy General Dynamics. Zestaw artyleryjski obrony bezpośredniej umieszczony został na dachu rufowej nadbudówki, w jego tylnej części, po prawej stronie. Działko kalibru 30 mm. model SGE-30 Goalkeeper wyposażone jest w siedmiolufowy automat General Dynamics model GAU-8/A Gatling, którego szybkostrzelność wynosi 4200 strzałów na minutę. Holenderski zestaw posiada także radar wykrywania celów, który informacje o nieprzyjacielskich obiektach przekazuje do kolejnego radaru, zajmującego się śledzeniem i celowaniem. System śledzenia i celowania zapewnia bardzo dużą dokładność danych o celu, gdyż są one nieustannie korygowane. Działko kalibru 30 mm. model SGE-30 Goalkeeper może skutecznie razić cele w odległości od 200 metrów do 3 kilometrów. W 1993 roku na jednostce Hr. Ms. Willem van der Zaan (F 829) zainstalowany został system poszukiwania i śledzenia celów w podczerwieni IRST (Infra-Red Search and Track) firmy Theles Nederland model IRSCAN (Infra-Red SCANning). System ten znajduje się na dachu rufowej nadbudówki i współpracuje z zestawem obrony bezpośredniej.
Holenderskie okręty wyposażone są także w pasywne systemy obrony przeciwlotniczej. Począwszy od 1994 roku wszystkie jednostki otrzymywały nowy system przeciwdziałania elektronicznego firmy Condor Systems model APECS II (Advanced Programmable Electronic Countermeasures System). Pierwsza antena tego systemu umieszczona została na prawej burcie przed mostkiem kapitańskim, natomiast druga na rufowej nadbudówce po lewej stronie. System model APECS II ma za zadanie zakłócić prace nieprzyjacielskich radarów, jak również systemów umieszczonych w rakietach przeciwokrętowych, które odpowiedzialne są za naprowadzanie. Maksymalnie, jednocześnie anteny systemu APSEC II mogą zakłócać do 16 celów. Następnym elementem biernej obrony fregat są dwie wyrzutnie pułapek termicznych Sippican Hycor model Mk 36 Super RBOC (Rapid Blooming Offboard Chaff), których zadaniem jest zwabienie zbliżającego się pocisku przeciwokrętowego.
Kolejnym elementem uzbrojenia fregat typu Karel Doorman są systemy zwalczania okrętów nawodnych. Główną bronią wykorzystywaną w tym celu są amerykańskie rakiety Boeing model RGM-84D Harpoon Block 1C. pociski te wystrzeliwane są z dwóch wyrzutni Mk 141, które umieszczone zostały na śródokręciu zaraz za bryłą komina. Holenderskie okręty uzbrojone są także w armatę firmy OTO Melara kalibru 76 mm. model Mk 100. Artyleria ta umieszczona jest na pokładzie dziobowym. Jej kierowaniem zajmują się radary Nederland model STIR 180, które odpowiadają także za naprowadzanie rakiet przeciwlotniczych. Szybkostrzelność wynosi 100 strzałów na minutę, a zasięg rażenia celów dochodzi do 16 kilometrów. Włoska armata OTO Melara kalibru 76 mm. model Mk 100 może być wykorzystywana do ostrzeliwania celów lądowych, jak również jako broń przeciwlotnicza. Przy zwalczaniu celów powietrznych zasięg włoskiej armaty wynosi 12 kilometrów.
Do zwalczania okrętów podwodnych wykorzystywane są torpedy firmy Honeywell Defense Systems (obecnie ATK - Alliant TechSystems) model Mk 46 Mod. 5, które wystrzeliwane są z czterech pojedynczych wyrzutni torpedowych kalibru 324 mm. model Mk 32 Mod 9. Wyrzutnie tu umieszczone są po dwie na lewej i prawej burcie we wnętrzu rufowej nadbudówki. Uzbrojenie to jest raczej aktywnym systemem defensywnym. Do wyposażenia obronnego, lecz tym razem pasywnego, zalicza się holowany system celów pozornych dla torped firmy Sensytech Inc. model AN/SLQ-25 Nixie. Na rufie fregat typu Karel Doorman znajduje się duży pokład lotniczy o długości 22 metrów i szerokości 14,4 metra. W rufowej nadbudówce mieści się hangar dla jednego śmigłowiec Agusta/Westland Lynx SH-14D, który stanowi główny, ofensywny element uzbrojenia zwalczania okrętów podwodnych. Wyposażony on jest w dwie torpedy serii Mk 46, opuszczany do wody hydrolokator i system pasywnej identyfikacji działający w podczerwieni FLIR (Forward Looking Infra-Red). Fregaty typu Karel Doorman wyposażone są w system nawigacji powietrznej firmy Thales Nederland model Vesta, który ułatwia operowanie śmigłowcem. W przyszłości maszyna Agusta/Westland Lynx SH-14D zostanie zastąpiona większym śmigłowcem NH-90, dostarczonym przez NH Industries.
Początkowo wykrywaniem nieprzyjacielskich okrętów podwodnych zajmował się jedynie hydrolokator kadłubowy aktywny Thales Nederland model PHS 36. Hydrolokator ten przekazuje również informacje o celu do systemów uzbrojenia. W 1988 roku, gdy jeszcze trwała budowa jednostek typu Karel Doorman, w prasie pojawiły się informacje, że Holenderska Marynarka Wojenna w przyszłości planuje rozszerzyć możliwości wykrywania okrętów pdwodnych poprzez dodanie nowego hydrolokatora holowanego. W grę wchodziły 3 propozycje, mianowicie hydrolokator holowany aktywny LFATS (Low Frequency Active Towed Array System) firmy L-3 Communications Ocean Systems, hydrolokator holowany pasywny ACTAS (ACtivated Towed Array Sonar system) firmy STN Atlas Elektronik lub hydrolokator holowany pasywno-aktywny CAPTAS (Combined Active-Passive Towed Array Sonar) firmy Thales Underwater Systems. W międzyczasie, począwszy od 1994 roku, na holenderskich okrętach rozpoczął się montaż hydrolokatora holowanego pasywnego Thales Nederland model DSBV-61 Anaconda. Instalacja tego systemu znacząco wpłynęła na poziom skuteczności wykrywania okrętów podwodnych, jednak nadal aktualna była kwestia zakupu kolejnego systemu holowanego, tym razem aktywnego. W 1999 roku pojawiła się kolejna, czwarta możliwość, która zakładała instalację na fregatach holowanego systemu hydrolokacyjnego LFAS (Low Frequency Active Sonar) rodzimej firmy TNO Physics and Electronics Laboratory. Jak na razie wszystko wskazuje na to, że Holenderska Marynarka Wojenna ostatecznie skłania się do montowania systemu holenderskiego.
Głównym systemem obserwacji przestrzeni nawodnej i powietrznej jest trójwspółrzędny radar Thales Nederland model SMART-S (Signal Multi-beam Acquisition Radar for Targeting), który znajduje się na szczycie przedniego masztu. Fregaty typu Karel Doorman wyposażone są także w dwuwspółrzędny radar dozoru powietrznego Thales Nederland model LW-08. Jego antena umieszczona została na specjalnej podstawie, która znajduje się na dachu rufowej nadbudówki, mieszczącej w sobie hangar dla śmigłowca. Początkowo nawigacją zajmował się jedynie radar firmy Racal Decca, obecnie Thales model 1226. Jego antena zainstalowana została na specjalnej "półce", która znajdowała się mniej więcej w połowie wysokości przedniego masztu radarowego. W 1997 roku wszystkie okręty typu Karel Doorman otrzymały nowy radar nawigacyjny firmy Thales Nederland model Scout. Jego antena zamontowana została na dachu mostka kapitańskiego. Podczas tej modernizacji, radar model 1226 również znalazł się na dachu pomostu bojowego. Nowy radar model Scout jest systemem o niskim poziomie zagrożenia wykryciem LPI (Low Probability of Intercept) przez pasywne odbiorniki promieniowania elektromagnetycznego ESM (Electronic Support Measures) lub przez odbiorniki systemu ostrzegającego o opromieniowaniu radarem RWR (Radar Warning Receiver). Wykorzystuje on fale o modulowanej częstotliwości FMCW (Frequency Modulated Continuous Wave), które są w stanie wykryć cel, zanim systemy ESM lub RWR zorientują się o obecności fal radaru Scout. Niska wykrywalność spowodowana jest takze bardzo małym zapotrzebowaniem na moc elektryczną, która maksymalnie wynosi jedynie 1 wat. Dla porównania standartowe systemy potrzebują aż około 25 kilowatów. Przy dobrej pogodzie niewykrywalność radaru Thales Nederland model Scout zaczyna się od kilku kilometrów, co w przypadku zwykłych anten możliwe jest dopiero w odległości około 50 kilometrów.
Dane o wykrytych celach spływają ze wszystkich sensorów do systemu dowodzenia i kierowania ogniem firmy Thales Nederland model SEWACO VIIB (SEnsor, WeApon and COmmand). Początkowo okręty typu Karel Doorman wykorzystywały system SEWACO VIIA, który był instalowany od styczna 1992 roku. Od połowy 1994 roku rozpoczęła się modernizacja mająca na celu instalowanie wersji SEWACO VIIB. System dowodzenia i kierowania ogniem na holenderskich jednostkach wyposażony jest w linie transmisji danych Link 11. W skład systemu Thales Nederland model SEWACO VIIB wchodzi podsystem MWCS (Multi-Weapon Control System), który odpowiada za kierowanie ogniem armaty OTO Melara kalibru 76 mm. model Mk 100 i rakiet firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow. Fregaty typu Karel Doorman posiadają amerykański system komunikacji satelitarnej SATCOM (SATellite COMunication) AN/WSC-6. System ten składa się z dwóch dużych anten, umieszczonych po jednej na lewej i prawej burcie na ścianach przedniej nadbudówki na wysokości przedniego masztu radarowego. Anteny te pokrywają 360 stopni azymutu.
Przebieg służby fregat typu Karel Doorman nie obfitował w jakieś szczególne wydarzenia. Holenderskie jednostki, przy współpracy z okrętami Marynarki Wojennej USA, uczestniczyły w antynarkotykowych operacjach na Karaibach. W strukturach sił Organizacji Narodów Zjednoczonych wypełniały zadania podczas misji pokojowych na Adriatyku. Jednostki typu Karel Doorman regularnie uczestniczą również w ćwiczeniach Paktu Północnoatlantyckiego NATO.
W 2003 roku holenderskie ministerstwo obrony ogłosiło poważne cięcia budżetowe. Między innymi podjęto decyzję o przedwczesnym wycofaniu ze służby dwóch fregat przeciwlotniczych typu Jacob van Heemskerck i dwóch jednostek typu Karel Doorman. Te 4 fregaty zostały wystawione na sprzedaż i kupione przez Chilijską Marynarkę Wojenną. Wcześniej chilijska admiralicja była zainteresowana pozyskaniem brytyjskich okrętów typu Duke. Budowa zmodyfikowanej wersji tych jednostek była rozpatrywana w ramach przetargu na nowe fregaty dla floty. Ostatecznie przetarg wygrała niemiecka konstrukcja MEKO (MEhrzweck-KOmbination) A-200, a kontrakt wart był około 800 milionów dolarów. Jednak w styczniu 2004 roku program ten, który znany był jako Tridente lub Fregata, został anulowany z powodów finansowych. Wkrótce potem Chile rozpoczęło negocjacje z Holenderską Marynarką Wojenną dotyczące sprzedaży czterech wycofywanych ze służby fregat typu Jacob van Heemskerck i typu Karel Doorman. Rozmowy ostatecznie zostały sfinalizowane w marcu 2004 roku, gdy podpisana została umowa opiewająca na kwotę około 380 milionów dolarów. Wedłóg chilijskiego ministerstwa obrony narodowej pozyskanie tych okretów było najbardziej efektywną metodą na odnowę szybko starzejącej się floty. Pierwsza z fregat typu Karel Doorman o nazwie Hr. Ms. Abraham Van Der Hulst (F 832) została wcielona w szeregi chilijskiej floty w czerwcu 2005 roku i otrzymała nazwę "Blanco Encalada". Drugi okręt Hr. Ms. Tjerk Hiddes (F 830) podnisie chilijską banderę w kwietniu 2007 roku, a do tego czasu pozostanie w szeregach Holenderskiej Marynarki Wojennej.
Zaraz po podpisaniu umowy na kupno czterech holenderskich fregat okazało się, że okręty typu Karel Doorman nie są przystosowane do przyjmowania dużych śmigłowców Eurocopter AS-532SC Cougar i Eurocopter AS-332B Super Puma. Oba typy tych maszyn w Chile określane są jako SH-32 Cougar. Dostosowanie holenderskich okrętów w tym zakresie na potrzeby Chilijskiej Marynarki Wojennej okazało się bardzo kosztownym przedsięwzięciem, polegającym na przebudowie rufowej części jednostek. Obejmowała ona zmianę kształtu pawęży, wychylając ją w kierunku rufy, co zwiększyło pokład startowy. Nie była to jedyna zmiana, jaką wprowadzono przed przekazaniem jednostek chilijskiej flocie. W ramach przebudowy zdemontowany został rufowy system obrony bezpośredniej kalibru 30 mm. model SGE-30 Goalkeeper, natomiast w zakresie wyposażenia zwalczania okrętów nawodnych fregaty przystosowano do wystrzeliwania nowszych pocisków przeciwokrętowych model RGM-84L Harpoon Block 2.
W lipcu 2004 roku chilijska admiralicja otrzymała od Wielkiej Brytanii ofertę zakupu trzech fregat typu Duke, które mają być przedwcześnie wycofane ze służby w latach 2005 - 2006 z powodu oszczędności budżetowych. Była to wyjątkowa okazja nie tylko ze względu na to, że Chilijska Marynarka Wojenna od dawna interesowała się tymi okrętami. Każda z trzech jednostek wyceniona została na około 80 milionów dolarów, co stanowiło stosunkowo niską cenę za tak nowoczesne i dość młode okręty. Fregaty oferowane przez Wielką Brytanię weszły do służby w 1990, 1991 i 1996 roku. Kupno tych jednostek oznaczało, że Chilijska Marynarka Wojenna nie będzie już miała trudności z eksploatacją dużych śmigłowców SH-32 Cougar, których użytkowanie jest niezbędna na burzliwych wodach Pacyfiku i wokół Przylądka Horn.
Po przekazaniu chilijskiej flocie czterech kupionych okrętów typu Jacob van Heemskerck i typu Karel Doorman, co nastąpi do kwietnia 2007 roku, w Holenderskiej Marynarce Wojennej pozostanie łącznie 10 fregat, z których 4 będą należeć do typu De Zeven Provincien, a pozostałe 6 do typu Karel Doorman. Początkowo planowano zastąpić wszystkie sprzedane Chile okręty korwetami, które ze względu na mniejsze rozmiary i słabsze uzbrojenie miały być tańsze w utrzymaniu. Ostatecznie zrezygnowano z tego pomysłu, a powodem zaniechania tych planów były problemy budżetowe. W wyniku cieć i pozbycia się przez Holenderską Marynarkę Wojenną czterech fregat, niektóre jednostki typu Karel Doorman zostały zmuszone do wykonywania zadań związanych z ochroną wyłączności strefy gospodarczej. W tej roli okręty operują ze zmniejszonymi załogami i zakonserwowaną częścią systemów uzbrojenia.
Holenderskie fregaty typu Karel Doorman są konstrukcją udana, która dobrze spełnia zadania do jakich została stworzona. Żaden z systemów uzbrojenia, w skład którego wchodzi broń zwalczania okrętów nawodnych i podwodnych oraz celów powietrznych, nie jest dominujący, co czyni z tych fregat prawdziwe jednostki wielozadaniowe. Technologicznie holenderskie okręty nie odstają od światowych standardów, co więcej na ich pokładach sukcesywnie instalowane są jedne z najnowszych i najnowocześniejszych systemów, takich jak radar nawigacyjny Thales Nederland model Scout lub system poszukiwania i śledzenia celów w podczerwieni IRST model IRSCAN tej samej firmy. O dobrej jakości wykonania i światowych standardach jakie te jednostki spełniają może świadczyć fakt bezproblemowej i szybkiej sprzedaży fregat Chilijskiej Marynarce Wojennej. Po sfinalizowaniu tej transakcji ukazała się wada okrętów typu Karel Doorman, ktore nie są odpowiednio przystosowane do przyjmowania i obsługi większych śmigłowców, takich jak chilijskie maszyny Eurocopter AS-532SC Cougar i Eurocopter AS-332B Super Puma. To niedociągnięcie może stawiać pod znakiem zapytania zaokrętowanie na jednostkach pozostałych w służbie w Holenderskiej Marynarce Wojennej śmigłowców NH Industries NH-90, które w przyszłości mają się znaleźć na wyposażeniu floty. Mimo tej wady, ogólna ocena typu Karel Doorman jest bardzo pozytywna. Jeżeli w holenderskim budżecie nie będzie cięć mogących spowodować wycofanie ze służby kolejnych okrętów, to jednostki te pozostaną w pierwszej linii jeszcze przez bardzo długi czas.
|
