|
Fregaty typu Brandenburg, znane również jako typ 123, zamówione zostały przez Niemiecką Marynarkę Wojenną w czerwcu 1989 roku. Początkowo okręty te określane były mianem typu Deutschland. Nowe jednostki miały zastąpić stare niemieckie niszczyciele rakietowe typu Hamburg, które weszły w skład floty w latach 1964 - 1968. Jednostki te znane były także jako typ 101A. Wykonanie fregat typu Brandenburg zlecone zostało różnym stoczniom niemieckim. Pierwsza jednostka o nazwie "Brandenburg" skonstruowana została przez stocznię Blohm und Voss w Hamburgu. Stępkę pod ten okręt położono w lutym 1992 roku, a wodowanie miało miejsce już w sierpniu tego samego roku. Po spłynięciu na wodę kadłuba rozpoczęto dalsze prace na jednostce, które obejmowały instalację różnych kontenerów z uzbrojeniem i innym wyposażeniem okrętowym. Druga jednostka należąca do nowego typoszeregu otrzymała nazwę "Schleswig-Holstein". Jej budowa zlecona została stoczni Howaldswerke-Deutsche Werft w Kilonii. Stępkę pod tą fregatę położono w lipcu 1993 roku, a kadłub spłynął na wodę w czerwcu 1994 roku. Konstrukcja kolejnego okrętu o nazwie "Bayern" rozpoczęła się w stoczni Thyssen Nordesewerke w Emden w grudniu 1993 roku. Jednostka ta została wodowana w czerwcu 1994 roku. Ostatnia fregata typu Brandenburg otrzymała nazwę "Mecklenburg-Vorpommern". Budowa tego okrętu wystartowała w listopadzie 1993 roku w stoczni Bremer-Vulkan Verbund AG. Kadłub tej jednostki wodowany został w lipcu 1995 roku, a następnie odholowany do stoczni Thyssen Nordesewerke w Emden, gdzie konstrukcja została dokończona.
Łącznie Niemiecka Marynarka Wojenna otrzymała 4 jednostki typu Brandenburg, które weszły do służby w latach 1994 - 1996. Liczba zamówionych dla floty okrętów typu Brandenburg pokrywała się z ilością wycofanych ze służby niszczycieli rakietowych typu Hamburg. Oznacza to, że wymiana jednostek odbyła się w stosunku 1 : 1, co obecnie jest praktyką raczej nie spotykaną ze względu na wysokie koszty budowy. Wszystkie fregaty typu Brandenburg przydzielone zostały do Szóstego Dywizjonu Fregat (Sechster Fregattengeschwader), który stacjonuje w porcie w Wilhelmshaven. Dywizjon ten jest częścią Drugiej Flotylli, w skład której wchodzi Pierwszy Dywizjon Fregat (Erster Fregattengeschwader) z okrętami typu Sachsen oraz Drugi Dywizjon Fregat (Zweiter Fregattengeschwader) i Czwarty Dywizjon Fregat (Vierter Fregattengeschwader) z jednostkami typu Bremen. Ważną cechą niemieckich fregat typu Brandenburg jest to, że są one przystosowane do operowania w ramach sił NATO (North Atlantic Treaty Organization).
Projekt okrętów typu Brandenburg po części opiera się na doświadczeniach, jakie zebrane zostały z NATO-wskiego programu budowy fregaty eskortowej NFR-90. Międzynarodowa współpraca, w której uczestniczyło 9 państw należących do NATO, była odpowiedzią na zapotrzebowanie europejskich flot na okręty eskortowe, które miały być dostarczone około 2000 roku. Ostatecznie w 1989 roku program został skasowany robiąc miejsce dla narodowych projektów, takich jak typ Brandenburg, znany także jako typ 123.
W zdecydowanie większym stopniu projekt niemieckich okrętów opiera się na lekcjach wyniesionych z budowy i eksploatacji jednostek, które powstały w oparciu o koncepcję MEKO (MEhrzweck-KOmbination). Okręty skonstruowane zgodnie z zasadami standaryzacji i modularyzacji okazały się jednostkami tańszymi w budowie i utrzymaniu od okrętów konstruowanych w standartowy sposób. Co więcej czas budowy również był zdecydowanie krótszy. Obniżenie kosztów było spowodowane tym, że dzięki konstrukcji modułowej nie ma trudności z wymianą poszczególnych elementów systemów uzbrojenia lub elektronicznych, gdyż wiąże się to jedynie z wymianą odpowiedniego kontenera. Łącznie jednostki typu Brandenburg złożone są z 56 modułów, z czego między innymi 4 to moduły uzbrojenia, 8 wyposażenia elektronicznego, 13 filtrowentylacyjnych, oraz 2 moduły masztów radarowych.
Konstrukcja fregat typu 123 została oparta na technologii "stealth". Duży nacisk położony został na odpowiednie ukształtowanie powierzchni kadłuba i nadbudówek, tak by odbijały one jak najmniej nieprzyjacielskich wiązek radarowych. Kadłub typu Brandenburg charakteryzuje się wysokimi, wolnymi burtami. Jego długość całkowita wynosi 138,9 metra, a szerokość 16,7 metra. Fregaty typu Brandenburg maksymalnie wypierają 4700 ton, natomiast wartość standartowa kształtuje się w wysokości 4500 ton. Pokład główny jest jednolity od samego dziobu aż po początek pokładu lotniczego, gdzie następuje uskok. Konstrukcja nadbudówek nie jest bardzo wysoka. W jej przedniej części znajduje się pomost bojowy, za nim jest podwyższenie, na którym zamontowany został przedni maszt radarowy typu zamkniętego. Na śródokręciu, równolegle do siebie zamontowane zostały 2 kominy, z których każdy wychylony jest ku zewnętrznej części jednostki. Jest to tak zwany układ "V". Nadbudówka rufowa mieści w sobie hangar dla śmigłowców. Na jej dachu znajduje się podwyższenie, a na nim kolejny masz radarowy. Ściany wszystkich nadbudówek, w niektórych miejscach bardziej w innych mniej, odchylone są od osi pionowej okrętu, gdyż dzięki takiemu zabiegowi możliwe było zmniejszenie wykrywalności przez wrogie systemy obserwacji. Cała konstrukcja okrętów wykonana została ze stali.
W porównaniu z poprzednimi niemieckimi konstrukcjami takimi jak fregaty typu Bremen, poprawiony został system walki o żywotność okrętu. Podwojeniu uległ system kontroli uszkodzeń, który teraz składał się z czterech, a nie z dwóch stref kontroli uszkodzeń. System ten, podobnie jak system wentylacyjny oraz walki z pożarami zaprojektowane zostały jako oddzielne jednostki, a następnie połączone zgodnie z koncepcją MEKO.
Napęd fregat typu Brandenburg zaprojektowany został w układzie CODOG (COmbined Diesel Or Gas turbine). Do osiągania prędkości maksymalnych wykorzystywane są dwie amerykańskie turbiny gazowe General Electric LM 2500 o łacznej mocy 53200 KM. Dzięki nim fregaty typu Brandenburg mogą rozwijać prędkość 29 wezłów. Do uzyskiwania szybkości ekonomicznych wykorzystywane są 2 silniki diesla MTU (Motoren und Turbinen Union) 2OV956 TB92 o łącznej mocy 11400 KM. Silniki te dają maksymalną prędkość rzędu 18 węzłów, przy której fregaty typu Brandenburg mają zasięg 4000 mm.. Cała moc z systemu napędowego przekazywana jest poprzez dwie przekładnie redukcyjne na 2 wały, na końcu których znajdują się pięciopłatowe śruby nastawne. Jednostka napędowa podzielona została na 2 niezależne od siebie systemy, z których każdy posiada jedną turbinę gazową i silnik diesla oraz podwójną przekładnię redukcyjną, przez którą przekazywana jest moc na wał śrubowy. Dzięki takiemu podziałowi możliwa jest praca tylko jednego silnika diesla lub turbiny gazowej, co w przypadku poprzednich fregat typu Bremen nie było możliwe.
Z początku założeniem projektu jednostek typu 123 było przestosowanie tej konstrukcji głównie do walki z okrętami podwodnymi. Dopiero na drugim miejscu znalazły się zadania przeciwlotnicze, jednak ograniczone tylko do obrony własnej. W ostatecznym kształcie typ Brandenburg otrzymał bardzo wszechstronne uzbrojenie, które uczyniło z tych jednostek prawdziwe fregaty wielozadaniowe.
Główny system przeciwlotniczy złożony jest z pionowej wyrzutni Martin Marietta Mk 41 Mod 3 VLS (Vertical Launching System), z której wystrzeliwane są rakiety firmy Raytheon/NATO model RIM-7 Sea Sparrow. Wyrzutnia Martin Marietta Mk 41 Mod 3 VLS złożona jest z dwóch kontenerów, z których każdy posiada 8 silosów. Umieszczona jest ona w dziobowej części nadbudówki przed pomostem bojowym. Kierowaniem pocisków przeciwlotniczych zajmują się 2 radary Thales Nederland STIR 180 (Separate Tracking and Illuminating Radar), które współpracują z systemem Thales Nederland MWCS (Multi-Weapon Control System). Pierwszy z dwóch radarów Thales Nederland STIR 180 znajduje się na podwyższeniu przed przednim masztem radarowym. Antena drugiego radaru umiejscowiona została na podwyższeniu znajdującym się na dachu hangaru dla śmigłowców. Do obrony na krótkim dystansie okręty typu Brandenburg wykorzystują inny rakietowy system typu "odpal i zapomnij", który wcześniej sprawdzony został na fregatach typu Bremen. Są to dwie wyrzutnie Mk 49 dla rakiet firmy Raytheon model RIM-116 RAM (Rolling Airframe Missile), których łączny zapas wynosi 42 sztuki. Podobnie jak radary Thales Nederland STIR 180, wyrzutnie Mk 49 umieszczone zostały po jednej w części dziobowej i rufowej. Dodatkowym elementem systemu przeciwlotniczego są 2 działka Rheinmetal kalibru 20 mm. model Rh202. Działka te umieszczone są po jednym na końcu przedniej bryły nadbudówki na lewej i prawej burcie. W przyszłości artyleria firmy Rheinmetal zastąpiona zostanie działkami Mauser kalibru 20 mm. model MLG 27, które przystosowane są do strzelania kruszącą rdzeniową amunicją przeciwpancerną, podkalibrową, z odrzucanym elementem prowadzącym, stabilizowaną obrotowo FAPDS (Frangible Armour Piercing Discarding Sabot).
Do zwalczania okrętów nawodnych wykorzystywane są francuskie rakiety MBDA (Aerospatiale) MM 38 Exocet. Łączny zapas tych pocisków wynosi 4 sztuki. Wystrzeliwane są one z czterech wyrzutni, które umieszczone zostały na śródokręciu między przednią bryłą nadbudówki a kominami. Na pokładzie dziobowym zainstalowana została włoska armata OTO Melara kalibru 76 mm. model Mk 75, która stanowi uzupełnienie systemów przeciwokrętowych. Może być ona również wykorzystywana do ostrzeliwania instalacji lądowych. Instalacja armaty OTO Melara kalibru 76 mm. model Mk 75 była spowodowana tym, że artyleria ta jest powszechnie używana przez inne floty państw należących do NATO. Dzięki temu nie ma większych problemów z doborem odpowiedniej amunicji, jak również ze zdobyciem części zamiennych. Kierowaniem włoskiej armaty zajmują się holenderskie radary Thales Nederland STIR 180, które współpracują z systemem Thales Nederland MWCS. Z systemem tym sprzężone są również 2 zestawy optorniczne.
Ostatnim elementem systemów uzbrojenia jest wyposażenie zwalczania okrętów podwodnych. Uzbrojenie własne fregat typu Brandenburg składa się w tym zakresie z czterech wyrzutni torped kalibru 324 mm. model Mk 32 Mod. 9 dla torped firmy Honeywell Defense Systems (obecnie ATK - Alliant TechSystems) model Mk 46 Mod. 5. Wyrzutnie te zainstalowane zostały po dwie na każdej burcie we wnęce kadłuba za śródokręciem. Główną siłą niemieckich fregat typu Brandenburg w walce z okrętami podwodnymi są stacjonujące na pokładzie śmigłowce Westland Sea Lynx Mk 88. Na rufie mają one do dyspozycji pokład lotniczy oraz hangar.
Wyposażenie elektroniczne niemieckich okrętów w dużej mierze złożone jest z systemów holenderskich. Głównym systemem obserwacji przestrzeni nawodnej i powietrznej jest trójwspółrzędny radar Thales Nederland SMART-S (Signal Multi-beam Acquisition Radar for Targeting). Jego antena zainstalowana została na szczycie przedniego masztu. Na tylnym maszcie zamontowano dwuwspółrzędny radar dozoru pwietrznego Thales Nederland LW-08, jednak w praktyce jest on używany głównie w przypadku awarii radaru Thales Nederland SMART-S. Jednostki typu Brandenburg posiadają także 2 radary nawigacyjne Raytheon Radpath. Antena jednego z nich znajduje się na dachu mostka kapitańskiego. Drugi radar zamontowany został na dachu hangaru na jego krawędzi po lewej stronie. Jednym z zadań rufowego radaru nawigacyjnego jest pomoc w naprowadzaniu śmigłowców. Początkowo wykrywaniem nieprzyjacielskich okrętów podwodnych zajmował się tylko hydrolokator kadłubowy pasywno-aktywny STN Atlas Elektronik DSQS-23BZ. W 2003 roku system wykrywania jednostek podwodnych został wzbogacony o hydrolokator holowany aktywny ASA 92 LFASS (Low-Frequency Active Sonar System). Dane ze wszystkich czujników okrętowych i systemów kierowania ogniem gromadzone są przez system dowodzenia STN Atlas Elektronik/Paramax SATIR, który wykorzystuje komputery Unysis AN/UYK-43. System ten przetwarza informacje otrzymane z radarów okrętowych, jak również odpowiednio kwalifikuje dane o celach i przesyła je do systemów kierowania ogniem. System dowodzenia STN Atlas Elektronik/Paramax SATIR może jednocześnie śledzić wiele celów, w tym samym czasie oceniając zagrożenie jakie stwarzają. Ma również zdolność automatycznego wybierania rodzaju uzbrojenia, które najlepiej sprawdzi się w walce z danym wrogim obiektem. Na wysokości przedniego masztu radarowego po jego lewej i prawej stronie zainstalowane zostały dwie anteny systemu komunikacji satelitarnej Marconi, obecnie Astrium SCOT 1A.
W styczniu 2004 roku Niemiecka Marynarka Wojenna zapoczątkowała program modernizacji systemu dowodzenia na fregatach typu Bremen i typu Brandenburg. Pierwszym etapem tego programu miało być dokonanie przeglądu już zainstalowanego na obu typach okrętów systemu STN Atlas Elektronik/Paramax SATIR. Te prace wykonały firmy Lockheed Martin, MBDA (EADS), STN Atlas Elektronik i Thales Deutschland, a następnie w listopadzie 2004 roku każde przedsiębiorstwo przedstawiło swoją ofertę. Wybór kontrahenta na dostarczenie i zainstalowanie nowych systemów przewidziany był na grudzień 2004 roku, a rozpoczęcie prac na początek 2005 roku.
Uzupełnieniem wyposażenie elektronicznego są systemy walki elektronicznej. Typ Brendenburg wyposażony został w kompleks FL 1800S-2, który dostarczyła firma EADS (European Aeronautic Defence and Space Company), obecnie MBDA. Kompleks ten złożony jest z anten odbiornika emisji sygnałów radarowych i elektronicznych oraz systemu przeciwdziałania elektronicznego. Anteny systemu przeciwdziałania wykorzystywane są do zakłócania pracy nieprzyjacielskich radarów i systemów naprowadzania rakiet przeciwokrętowych. Umieszczone one zostały po lewej i prawej stronie przedniego masztu radarowego. Kolejnym elementem biernej ochrony okrętu przed pociskami przeciwokrętowymi są dwie wyrzutnie pułapek termicznych OTO Melara SCLAR, które zainstalowane zostały po jednej na lewej i prawej na wysokości tylnego masztu.
Ogólnie okręty typu 123 są konstrukcją bardzo udaną, na której zainstalowane zostały wcześniej przetestowane systemy. Jednostki te zostały zaprojektowane między innymi na podstawie doświadczeń wyniesionych z eksploatacji fregat typu Bremen, a same posłużyły jako podstawa do stworzenia nowej generacji jednostek typu Sachsen, znanych także jako typ 124. Mimo że typ Brandenburg nie posiada systemu APAR (Active Phased Array Radar), zamontowanego na nowszych fregatach typu Sachsen, który jest odpowiednikiem amerykańskiego systemu AEGIS (Automatized Electronic Guidance Interconnected System), uzbrojenie przeciwlotnicze działa sprawnie i jest bardzo silne. Pozwala ono na skuteczną obronę własną i własnych jednostek przed zagrożeniami z powietrza. Wyposażenie elektroniczne typu 123 jest na tyle nowoczesne, że okręty mogą także pełnić funkcję centrum dowodzenia grupy bojowej. Wszystkie te czynniki były powodem, dla którego jednostki typu Brandenburg przydzielone zostały do sił szybkiego reagowania, które ściśle współpracują w ramach Paktu Północnoatlantyckiego.
|
